Ang Balangiga Bells Betvisa
Ang Balangiga Bells Betvisa (Espanyol: Campanas de Balangiga; Tagalog: Mga Batingaw ng Balangiga; Waray: Lingganay han Balangiga) ay tatlong kampana ng simbahan na kinuha ng United States Army mula sa Church of San Lorenzo de Martir sa Balangiga, Eastern Samar, Pilipinas, bilang mga tropeo ng digmaan pagkatapos ng mga paghihiganti kasunod ng Labanan sa Balangiga noong 1901 noong Digmaang Pilipino–Amerikano. Ang isang kampana ng simbahan ay nasa pag-aari ng 9th Infantry Regiment sa Camp Red Cloud, ang kanilang base sa South Korea,habang ang dalawa pa ay nasa dating base ng 11th Infantry Regiment sa Francis E. Warren Air Force Base sa Cheyenne, Wyoming.
Ang mga taong kumakatawan sa Simbahang Katoliko sa Pilipinas, ang gobyerno ng Pilipinas, at ang mga residente ng Balangiga ay naghangad na mabawi ang mga kampana mula noong huling bahagi ng 1950s, ngunit ang kanilang mga pagsisikap ay sinalubong ng pagkabigo sa loob ng mga dekada. Ang pag-unlad sa mga negosasyon ay ginawa noong 2018, at ang mga kampana sa wakas ay bumalik sa Pilipinas noong Disyembre 11, 2018, pagkatapos ng 117 taon.
Ang simbahan ng Balangiga ay inialay noong 1854 sa Romanong martir na si San Lorenzo, at ang bayan ay malamang na tumagal ng apat na taon upang makalikom ng pondo upang makuha ang unang kampana ng simbahan.
Balangiga Bells Betvisa
Ito ay pinalayas noong 1853 at nagtataglay ng eskudo ng mga armas ng Pransiskano. Ito ay may diameter ng bibig na 31.25 pulgada (794 mm) pulgada at taas na 30 pulgada (760 mm). Ang sumusunod na inskripsiyon ay makikita sa kampanang ito: “R. San Francisco Año El 1853” (“R. San Francisco The Year 1853”). Si R. San Francisco ay maaaring ang kura paroko noong panahong iyon, o ang termino ay maaaring kumakatawan sa Religioso de San Francisco, isang pagtukoy sa pangalan ng relihiyosong orden ng mga Pransiskano.
Ang pangalawang kampana ay ibinato noong 1889 na may diameter ng bibig na 27.75 pulgada (705 mm) at taas na 27.5 pulgada (700 mm). Nakuha ito ng bayan noong 1889 sa pamamagitan ng inisyatiba ni Fr. Agustín Delgado, na ang pangalan ay nakasulat dito. Ang sumusunod na inskripsiyon ay makikita sa kampanang ito: “Se Refundió Siendo Cura Parroco El M.R.P.F Agustín Delgado Año 1889”. Ang mga kampana ay tinukoy bilang campanas colgantes sa Espanyol, ibig sabihin ay “nakabitin na mga kampana”. Karaniwang isinasabit ang mga ito sa isang sinag at binibitbit gamit ang isang lubid na nakakabit sa clapper.
Noong Setyembre 28, 1901, tinambangan ng mga sundalo ng Philippine Republican Army, at irregular na pwersang militar at/o ang Pulahan mula sa Balangiga at mga kalapit na bayan ang Company C ng 9th U.S. Infantry Regiment habang sila ay nag-aalmusal, na ikinasawi ng 48 at nasugatan ang 22 sa ang 78 lalaki ng unit, na may apat lamang na nakatakas na hindi nasaktan at apat na missing in action. Nakuha ng mga taganayon ang humigit-kumulang 100 riple at 25,000 na mga bala. Tinatayang 20 hanggang 25 sa kanila ang namatay sa bakbakan, na may katulad na bilang ng mga sugatan.
Bilang paghihiganti, iniutos ni Heneral Jacob H. Smith na gawing “uungol na kagubatan” ang Samar at barilin nila ang sinumang lalaking Pilipino na higit sa sampung taong gulang na may kakayahang humawak ng armas. Ito ang pinakamalawak na pagpatay sa mga sibilyang Pilipino sa buong panahon ng digmaan. Ang resulta ng masaker ay humantong din sa pagtaas ng paggamit ng panlunas sa tubig sa Samar.Kinuha ng mga sundalong Amerikano ang tatlong kampana ng simbahan mula sa simbahan ng bayan at inilipat ang mga ito pabalik sa Estados Unidos bilang mga tropeo ng digmaan. Nanindigan ang 9th Infantry Regiment na ang nag-iisang kampana na kanilang hawak ay iniharap sa rehimyento ng mga taganayon nang ang yunit ay umalis sa Balangiga noong Abril 9, 1902. Ang kampana ay talagang ibinigay sa kanila ng 11th Infantry Regiment, na kumuha ng lahat ng tatlong kampana. nang umalis sila sa Balangiga patungong Tacloban noong Oktubre 18, 1901